Recente ontwikkelingen, zowel op vlak van technologie als materie, verbreden en vernieuwen het werkveld van de textielontwerper voortdurend. Tegelijk confronteert de huidige maatschappelijke context de ontwerper met specifieke sociale en ecologische uitdagingen. De afstudeerrichting textielontwerp is dan ook in constante evolutie en omvat vandaag veel meer dan basistechnieken zoals weven, breien en printontwerp. Traditionele methodes worden in een actuele context geplaatst en vertaald naar een hedendaagse praktijk. Een conceptuele benadering resulteert in het samenvoegen en herinterpreteren van textieltechnieken. De mogelijkheden en beperkingen van de technologie worden in de praktijk onderzocht en aandacht voor duurzaamheid stuurt in steeds grotere mate de ontwerpkeuzes.

Tijdens de opleiding maak je zowel kennis met eeuwenoude ambachten als met hedendaagse industriële en digitale processen. Talrijke en gevarieerde initiaties vormen de aanzet voor je artistieke parcours waarin je al gauw veel eigen keuzes maakt en autonoom leert werken. Experiment, zowel speels als analytisch, staat centraal in de uitbouw van je eigen beeldtaal en methodiek als ontwerper. Materiaalkennis en technieken als weven, breien, borduren en druktechnieken zijn belangrijk voor een textielontwerper en krijgen in de opleiding veel gewicht. Diepgaande kennis van materialen en technologieën stelt je in staat om functionele eigenschappen te koppelen aan beeldende kwaliteiten. Het spanningsveld tussen deze aspecten is een voedingsbodem voor innovatie. Deze kennis wordt echter steeds geïntegreerd in het artistieke proces. Een onderzoekende en kritische houding is een voorwaarde om te slagen, niet alleen binnen de opleiding maar ook daarna als professioneel ontwerper. Tijdens de opleiding wordt het ontwikkelen van een kritische en eigen blik continu gestimuleerd doorheen verschillende opdrachten en projecten.

Waar het onderzoek van de studenten textielontwerp raakt aan andere disciplines binnen KASK & Conservatorium ontstaan vaak boeiende artistieke symbioses. Zo vormen projecten met de studenten mode, interieurvormgeving of autonome vormgeving een aantrekkelijk onderzoeksdomein met uiteenlopende mogelijkheden en toepassingen. Projecten in samenwerking met kunstenaars, ontwerpers en bedrijven zijn een onderdeel van het curriculum en maken een relevante verbinding met het professionele werkveld. De terugkerende samenwerking met de opleiding textieltechnologie van de faculteit Natuur & Techniek binnen de HOGENT, fungeert als laboratorium voor innovatieve projecten en is een uitdagende plek om het werk in een industriële setting uit te testen.

De kenmerkende veelzijdigheid van de discipline geeft de textielontwerper een grote bewegingsvrijheid en autonomie. Die rijkdom maakt van textielontwerp een boeiend vakgebied waarin je reeds als student eigen klemtonen kan leggen. De voortdurende evolutie en actualisering van de discipline wordt ook weerspiegeld in verschillende onderzoeksprojecten binnen de vakgroep Design & Vormgeving. De docenten textielontwerp zijn bovendien allen actieve professionele ontwerpers die vanuit verschillende domeinen specifieke expertise aanbrengen. Ook internationale stages, beurs- en bedrijfsbezoeken, gastcolleges en wedstrijden brengen de professionele wereld dicht bij de studenten en ondersteunen de vorming van verbeeldingsvolle en vernieuwende ontwerpers.

Heb je een fascinatie voor textiel, een drive tot creëren en wil jij je de beeldtaal van textiel eigen maken? Dan biedt de afstudeerrichting Textielontwerp jou een uitdagende onderzoekomgeving die de boeiende veelzijdigheid van dit medium verkent. Textiel kent een lange geschiedenis en heeft vele verschijningsvormen.

In onze wijze van kleden en het inrichten van onze leefomgeving communiceren wij wie we zijn. Cultuur, tijd en sociale processen spelen hierin een rol, waardoor textiel functioneert als drager van culturele waarden, ideeën en betekenissen.

In het textielatelier werk je met deze boeiende veelzijdigheid. Nieuwe pistes en de veranderende rol van de ontwerper worden onderzocht, waarbij het ontwerpproces niet alleen gaat over functionaliteit maar evenzeer over historisch bewustzijn, duurzaamheid, emoties en actualiteit.

In die zoektocht naar experiment, innovatie en je eigen taal staat het artistieke proces steeds centraal.

Bacheloropleiding in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie en materiaalkunde

Wil je je specialiseren in de textielwereld op universitair niveau, dan begin je bij deze bacheloropleiding, waarmee je al beperkt in contact zal komen met textiel. De opleiding start met een fundamentele vorming in wiskunde, natuurkunde, materiaalkunde en scheikunde via een aantal basisvakken. Die polyvalente basisvorming wordt daarna geïncorporeerd in de algemene ingenieursvakken, die op hun beurt het scharnier vormen met de daaropvolgende technisch-wetenschappelijke vorming in het specifieke vakdomein.  Daarnaast komt de maatschappelijke vorming aan bod en wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen en verwerven van creatieve vaardigheden en technische communicatievaardigheden

Master of Science in Sustainable Materials Engineering

In deze opleiding zal je alles te weten komen over de eigenschappen van materialen zoals metalen, keramische materialen en polymeren, hoe ze gemaakt, verwerkt, maar ook gerecycleerd kunnen worden, en, hoe ingenieursapplicaties sterk afhangen van materiaalkeuzes en -kennis. Twee afstudeerrichtingen worden aangeboden in de Master of Science in Sustainable Materials Engineering: Major Toegepaste metaalwetenschappen en Major Polymeren en vezelstructuren

In de majorrichting “polymeren en vezelstructuren” ligt de klemtoon op materialen die bestaan uit polymeren en structuren die opgebouwd zijn uit vezels waaronder textiel. Polymeren zijn de belangrijkste grondstof waaruit vezels gemaakt zijn, maar ook keramische en minerale materialen komen aan bod. Het programma omvat de polymeerverwerking vertrekkende van pellets tot het finale eindproduct. Nadruk wordt gelegd op het gedrag van de materialen tijdens verwerking en de resulterende eigenschappen van de verworven structuur. De major omvat dus zowel leerlijnen omtrent polymeermaterialen als textielmaterialen als ook afgeleide materialen zoals bijvoorbeeld composieten. De klemtoon voor de leerlijn rond textielmaterialen ligt hierbij op de principes van de technologie, het gedrag van de vezels en garens bij de verwerking en de eigenschappen van de structuren. Door textielmaterialen een fysische of chemische nabehandeling te geven, kunnen extra eigenschappen (toegevoegde waarde) verleend worden. Verder komen de theorie van kleur, kleurvorming en kleurperceptie aan bod, naast de verschillende kleurstoftypes evenals de manier van aanwenden. Als dusdanig wordt inzicht verschaft in de textielmaterialen en -processen waarbij ook specifiek aandacht uitgaat naar het ontwikkelen van producten met gewenste functionaliteiten (vlamvertragend, kreukwerend, antibacterieel, vuilafstotend, …). Hierbij komen ook nanotechnologie en biotechnologische materialen en processen naar voren. Veel aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van kunstgras voor sport- en andere recreatiedoeleinden. Een specifiek type van functionele materialen zijn de intelligente (interactieve) textielmaterialen. Ten slotte komen ook methodes aan bod om de kwaliteit van producten en processen op te volgen.

De opleiding Master of Science in Textile Engineering is een tweejarige opleiding in het domein van de textieltechnologie.  Het is één van de oudste internationale opleidingen van de Universiteit Gent. De opleiding is een gezamenlijk initiatief van AUTEX, de wereldwijde associatie van textieluniversiteiten. Deze Engelstalige masteropleiding wordt ook E-TEAM genoemd : European Textile Engineering Advanced Master. E-TEAM is nog steeds uniek en biedt studenten een intensieve mobiliteit en kwaliteitsvol multidisciplinair onderwijs aan in het domein van textieltechnologie. Vanaf volgende editie wordt het wereldwijde karakter structureel verankerd door sterkere betrokkenheid van partners van buiten Europa en wordt een programmahervorming ingevoerd om dit potentieel sterker te benutten.

De drie hoofddoelstellingen van de opleiding zijn verwerven van kennis en fundamentele inzichten over textielmaterialen, processen en applicaties, persoonlijke ontwikkeling en internationale netwerking.

E-TEAM heeft als eerste doel : de nodige academische kennis verwerven in het domein van de textieltechnologie en deze kennis leren toepassen om innovatieve geavanceerde textielproducten en -processen te ontwerpen en ontwikkelen.

De eerste drie semesters volgen de studenten les, telkens rond een ander thema, namelijk textielmaterialen (semester 1), productieprocessen (semester 2) en technische toepassingen (semester 3). Het vierde semester werken studenten aan hun masterproef, op een onderwerp en locatie naar keuze.

Het onderwijs wordt verzorgd door de meest vermaarde docenten van over de hele wereld. Zij geven hun vak als intensieve cursus gedurende één week op de locatie waar de studenten zijn of begeleiden een student bij de masterproef in hun lab. Leerlijnen lopen over vakken en semesters heen en zorgen voor een verdieping van specifieke thema’s, zoals computationele methodes en duurzaamheid. Er is een aanzienlijke inbreng vanuit de industrie en twee van de lesgevers hebben zelfs een eigen bedrijf.

Bij de persoonlijke ontwikkeling speelt de doorgedreven mobiliteit een grote rol : studenten brengen twee tot vier semesters door in het buitenland, maken deel uit van een multiculturele groep en krijgen les van internationale lesgevers, ieder met een eigen communicatiestijl en leermethode, in een wisselende omgeving en cultuur. Studenten worden flexibel, communicatief, ondernemend en oplossingsgericht. Daarnaast worden competenties, vaardigheden en attitudes actief ontwikkeld door leerlijnen rond wetenschappelijk, kritisch en ontwerpend denken.

De vele formele en informele contacten met lokale en internationale studenten, lesgevers, onderzoekers en bedrijven zorgen er voor dat studenten op het moment dat ze afstuderen reeds kunnen bouwen op een internationaal en divers netwerk.

E-TEAM alumni kiezen vooral voor een job in de textiel of materiaalindustrie, de toeleveringssector (textielmachinebouw, chemie) of sectoren waar textielproducten toegepast worden (transport, meubelsector, medische sector, constructie, bescherming, enz.).  Verder staan ook alle jobs open voor typische ingenieursprofielen : consultancy, overheid, onderwijs en onderzoek, …

Ongeveer 1 op 6 E-TEAM alumni behaalt een doctoraat.

Wat vooral opvalt, is het grote aandeel van internationale carrières : bijna de helft van de afgestudeerden kiest voor een job in het buitenland.

Vanaf de editie 2020-2022 (met start in academiejaar 2020-2021) zal het eerste semester altijd aan UGent georganiseerd worden, het tweede semester zal roteren tussen University of West Attica (Griekenland, editie 2020-2022), Universitat Politècnica de València (Spanje, editie 2021-2023) en Ecole Nationale Supérieure des Ingénieurs Sud Alsace (Frankrijk, editie 2022-2024) terwijl de studenten voor het derde semester kunnen kiezen tussen University of Borås (Zweden) en Kyoto Institute of Technology (Japan). Het vierde semester blijft gereserveerd voor een masterproef op een locatie naar keuze.